Татарстанда имән утыртмаларын саклыйк

“Көнчыгыш-Европа УТС” ВНИИЛМ ФБУ филиалы хезмәткәрләре, Кайбыч урманчылыгы белгечләре белән берлектә, “Татарстан Республикасында имән утыртмаларын саклау һәм оптимальләштерү” Россия-Германия проектын үтәү кысаларында, “Нельдер” түгәрәкләрен бүлү эшләрен башкарды. Сентябрь аенда Кайбыч урманчылыгының урман питомникларында үстерелгән имән һәм юкә чәчкеннәре утыртылачак. Сентябрь-октябрь айларының икенче яртысында Дрезденның Техник университеты белгечләре тарафыннан утыртылган культураларны (Нельдер түгәрәкләрендә) инде исәпкә алу эшләре планлаштырылган. Нельдер эксперименты схемалары буенча имәнле-юкәле сынау кишәрлекләренә нигез салу Татарстан Республикасы территориясендә имән-юкә урман культураларын утырту өчен имән чәчкеннәренең оптималь күләме турында тиешле мәгълүматка китереп чыгара торган методларның берсе булып тора.

Урман үсемлекләрен катнаштыру схемасы “Нельдер түгәрәге”н хасил итә, ул 48 рәткә – радиусларга бүлгәләнгән. Һәр рәттә билгеле бер аралык белән 16 имән үсентесе һәм 16 вак яфраклы юкә мөмкин булган барлык катнаштыру вариантларында утыртыла. Урманчылык өчен инглиз математигы Нельдерның түгәрәк-схемасы шуның белән уникаль ки, нибары бер гектарлы мәйданда тиздән, юкәне утырту ешлыгының йогынтысына карап, имәннең үсүен һәм үсеш алу динамикасын күрәләтә торып анализларга мөмкин булачак. “Татарстан Республикасында имән утыртмаларын саклау һәм оптимальләштерү” проекты, катнаш имән-юкә утыртмаларын булдыру максаты белән, шулай ук экологик яктан тотрыклы, югары продуктлы агачлар үстерү һәм формалаштыру буенча урманчылык параметрларын оптимальләштерү өчен Кайбыч урманчылыгы территориясендә имән утыртмаларын һәр яклап тикшерүне күздә тота. Быелгы язда Кайбычта булдырылган сынау кишәрлегеннән тыш, көзен тагын нәкъ шундый ук ике кишәрлеккә нигез салыначак. Барлык исә 384 имән һәм шул ук күләмдә юкә чәчкенен утырту планлаштырыла.